ذكر
اختلاف
الناقلين
لخبر عبد الله
بن عباس في
كيفية صلاة
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بالليل
43- Resulullah
(s.a.v.)'in Gece Kıldığı Namaz Hakkında Olan ibn Abbas Hadisini Nakleden iki
Ravinin ihtilafı
أخبرنا محمد
بن بشار قال
حدثنا عبد
الرحمن قال
حدثنا سفيان
عن سلمة بن
كميل عن كريب
عن بن عباس
قال بت عند
خالتي ميمونة
فقام رسول
الله صلى الله
عليه وسلم من
الليل فأتى
حاجته ثم غسل
وجهه ويديه ثم
نام ثم قام
فأتى القربة
فأطلق شناقها
ثم توضأ وضوءا
بين الوضوءين
لم يكثر وقد أبلغ
ثم قام فصلى
فقمت فتوضأت
فقام يصلي
فقمت عن يساره
فأخذ بأذني
فأدارني عن
يمينه فتتامت
صلاة رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
ثلاث عشرة
ركعة ثم اضطجع
فنام حتى نفخ
وكان إذا نام
نفخ فأتاه
بلال فآذنه
بالصلاة فقام
فصلى ولم
يتوضأ وكان
يقول في دعائه
اللهم اجعل في
قلبي نورا وفي
سمعي نورا وفي
بصري نورا وعن
يميني نورا
وعن شمالي
نورا وفوقي
نورا وتحتي
نورا وأمامي
نورا وخلفي
نورا وأعظم لي
نورا
[-: 396 :-] ibn Abbas anlatıyor: Bir
gece teyzem Meymune'nin yanında geceledim. Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem)'in (tuvalet) ihtiyacı için kalktığını gördüm. Daha sonra yüzünü ve
ellerini yıkadı. Sonrasında uyudu. Bir süre sonra tekrar kalkarak su tulumunun
yanına geldi, tulumun bağını çözdü. Suyu ne fazla, ne de az kullanmak suretiyle
bir abdest aldı. Normal abdestinde mübalağa yapmış iken bu abdestinde bunu çok
yapmadı. Daha sonra kalkarak namaza durdu. Ben de abdest aldım. Tekrar namaz
kılmak üzere ayağa kalktı. Ben sol tarafında durunca beni kulaklarımdan çekerek
sağ tarafına geçirdi. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) tam olarak on üç
rekat namaz kıldı. Daha sonra tekrar yatarak uykuya daldı. Hatta horlamaya
başladı. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) uyuduğu zaman horlardı.
Derken yanına Bilal gelerek ona namaz vaktinin geldiğini bildirdi. Hemen kalktı
ve abdest almadan namaza durdu. Duasında şöyle diyordu:
"Allahım!
Kalbimi nurIandır, kulağımı nurIandır, gözümü nurIandır, sağimı nurlu kıl,
solumu nurlu kıl, üstümde bir nur, altımda bir nur kıl, önümde bir nur, arkamda
bir nur kıl ve benim için büyük bir nur kıl. "
Hadisin tahrici
1339'da gelecek.
أنبأ قتيبة
بن سعيد عن
مالك عن مخرمة
بن سليمان عن
كريب مولى بن
عباس أن بن
عباس أخبره
أنه بات ليلة
عند ميمونة
زوج النبي صلى
الله عليه
وسلم وهي
خالته قال
فاضطجعت في
عرض الوسادة
واضطجع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
وأهله في
طولها فنام
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم حتى إذا
انتصف الليل
أو قبله بقليل
أو بعده بقليل
فاستيقظ رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
فجعل يمسح
النوم عن وجهه
بيده ثم قرأ
العشر الآيات
الخواتم من
سورة آل عمران
ثم قام إلى شن
معلقة فتوضأ
منها فأحسن
وضوءه ثم قام
يصلي قال بن
عباس فقمت
فصنعت مثل
الذي صنع ثم
ذهبت فقعدت
إلى جنبه فوضع
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يده
اليمنى على
رأسي فأخذ
بأذني اليمنى
يفتلها فصلى
ركعتين ثم
ركعتين ثم
ركعتين ثم
ركعتين ثم
ركعتين ثم
أوتر ثم اضطجع
حتى جاءه
المؤذن فقام
فصلى ركعتين
خفيفتين ثم
خرج فصلى
الصبح
[-: 397 :-] ibn Abbas'ın azatlısı
Kureyb bildiriyor: ibn Abbas, bir gece teyzesi ve Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem)'in hanımı olan Meymune'nin yanında geceledi. ibn Abbas şöyle
anlattı:
Ben, yastığın enine
yattım, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ve ailesi yastığın boyuna
yatmışlardı. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) gece yarısına kadar
uyudu. Gece yarısından biraz önce ya da biraz sonraydı (tam hatırlamıyorum).
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) uyandı, elleri ile yüzünü ovuşturdu ve
AI-i imran suresinin son on ayetini okuduktan sonra kalktı, asılı duran su
tulumundan güzelce abdest aldı ve sonrasında namaza durdu.
Abdullah b. Abbas
devamla şöyle anlattı: Ben de kalkıp aynı şeyleri yaptıktan sonra gidip yanına
oturdum. Bunun üzerine Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) sağ elini
başıma koyarak sağ kulağımı büker gibi yaptı ve iki rekat namaz kıldı. Sonra
tekrar iki rekat, sonra tekrar iki re kat, sonra yine iki rekat ve sonra yine
iki rekat kılıp vitri kıldı. Sonra biraz uzandı. Bir süre sonra müezzin gelip
sabah namazı için çağırdığında ise hafif iki rekat daha kıldı. Daha sonra
Mescid'e çıktı ve sabah namazını kıldırdı.
Hadisin tahrici
1339'da gelecek.
أخبرني محمد
بن عبد الله
بن عبد الحكم
بن أعين عن
شعيب قال
حدثنا الليث
قال حدثنا
خالد عن بن
أبي هلال عن
مخرمة بن
سليمان أن
كريبا مولى بن
عباس أخبره
قال سألت بن
عباس قلت كيف
كانت صلاة
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بالليل
قال كان يقرأ
في حجره فيسمع
قراءته من كان
خلفه وقال بت
عنده ليلة وهو
عند ميمونة
بنت الحارث
فاضطجع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم وميمونة
على وسادة من
آدم محشوة
ليفا فاضطجعا
على طولها
واضطجعت على
عرضها فناما
حتى إذا ذهب
ثلث الليل أو
نصفه استيقظ
فقام إلى شن
فيه ماء فتوضأ
وتوضأت معه ثم
قام فقمت إلى
جنبه على
يساره فجعلني
على يمينه
ووضع يده على رأسي
فجعل يمسح
أذني كأنه
يوقظني فصلى
ركعتين
خفيفتين قلت
قرأ فيهما بأم
القرآن في كل
ركعة ثم سلم
ثم صلى ركعتين
ثم سلم حتى
صلى إحدى عشر
ركعة بالوتر
ثم نام حتى
أستثقل فرأيته
ينفخ فأتاه
بلال فقال
الصلاة يا
رسول الله فقام
فصلى ركعتين
وصلى للناس
ولم يتوضأ
[-: 398 :-] ibn Abbas'ın azatlısı
Kureyb anlatıyor: ibo Abbas'a Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in gece
kıldığı namazıarının nasılolduğunu sordum. Şu karşılığı verdi: "O,
odasında Kur'an okur ve kıraatını arkasında olanlara işittirirdi."
ibn Abbas şöyle devam
etti: Bir gece Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanında geceledim. O
gece hanımı olan teyzem Meymune binti'l-Haris'in yanındaydı. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) ve Meymune siyah bir deve tüyünden olma içi lifle doldurulmuş
bir yastıkta yattılar, yastığa uzunlamasına uzanmışlardı. Ben ise yastığa enine
yatmıştım. Gecenin üçte biri ya da yarısı geçinceye kadar uyuduktan sonra
uyandı. içinde su olan bir tuluma doğru yönelerek abdest aldı. Ben de onunla
beraber abdest aldım. Kalkarak namaza durdu, ben de sol tarafında yanında
durdum. Beni sağ tarafına geçirdi. Elini başıma koyarak kulağımı okşadı. Sanki
beni uyarır gibiydi. Hafif iki re kat namaz kıldı. Ben: "Herhalde her re
katta sadece Fatiha sOresi okudu" dedim. Daha sonra selam verdi. Sonra iki
rekat daha namaz kıldı. Daha sonra selam verdi. Bu şekilde vitirle beraber on
bir rekat kılıncaya kadar namaza devam etti. Daha sonra uyudu, o kadar ki
uykusu iyice ağırlaştı. Horladığını gördüm. Bir süre sonra yanına Bilal
gelerek:
"Namaz ya
Resulalıah!" diye seslendi. Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem)
hemen kalkarak abdest almadan iki rekat namaz kıldı. Ardından insanlara namaz
klldırdı.
Hadisin tahrici
1339'da gelecek.
أنبأ محمد بن
رافع قال
حدثنا عبد
الرزاق قال أنبأ
معمر عن بن
طاوس عن عكرمة
بن خالد عن بن
عباس قال بت
في بيت ميمونة
فقام النبي
صلى الله عليه
وسلم يصلي من
الليل فقمت
معه عن يساره
فإذا بيدي
فجعلني عن
يمينه ثم صلى
ثلاث عشرة ركعة
حزرت قدر
قيامه في كل
ركعة يا أيها
المزمل
[-: 399 :-] ibn Abbas anlatıyor:
Meymune'nin evinde gecelemiştim. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)
gecenin bir vakti namaz kılmak için kalktı. Ben de onla beraber kalktım ve sol
tarafında namaza durdum. Elimden tutarak beni sağ tarafına çekti. Daha sonra on
üç re kat namaz kıldı. Her rekatta ayakta durma süresinin Müzzemmil suresi
kadar olduğunu tahmin ettim.
Hadisin tahrici
1429'da gelecek.
[ 401 ]
أنبأ محمد بن
عبد الأعلى
قال حدثنا
خالد قال
حدثنا شعبة عن
أبي جمرة عن
بن عباس أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم كان يصلي
من الليل ثلاث
عشرة ركعة
[-: 400 :-] ibn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) gece namazını on üç
rekat kllardı.
Diğer tahric: Buhari
1138, Müslim 764, Tirmizi Sünen 442, ŞemaiI 266; Ahmed b. Hanbel 2019; İbn
Hibban 2611.
أنبأ أحمد بن
سليمان قال
حدثنا يحيى بن
آدم قال حدثنا
أبو بكر
النهشلي عن
حبيب بن أبي
ثابت عن يحيى
بن الجزار عن
بن عباس قال
كان رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يصلي من
الليل ثماني
ركعات ويوتر
بثلاث ويصلي
ركعتين قبل
صلاة الفجر
[-: 401 :-] ibn Abbas der ki:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) gece namazını sekiz rekat, vitir
namazını ise üç rekat kılardı. fecr’den önce de iki rekat namaz kılardı.
Hadisin tahrici
1348'de gelecek.
أنبأ أحمد بن
سليمان قال
حدثنا حسين عن
زائدة عن حصين
عن حبيب بن
أبي ثابت عن
محمد بن علي
بن عبد الله
بن عباس عن
أبيه عن جده
قال كنت عند
النبي صلى
الله عليه
وسلم فقام
فتوضأ فاستاك
وهو يقرأ هذه
الآية حتى فرغ
منها { إن في
خلق السماوات
والأرض
واختلاف
الليل
والنهار لآيات
لأولي
الألباب } حتى
قرأ هؤلاء
الآيات أو انتهى
إلى آخر
السورة ثم صلى
ركعتين ثم عاد
فنام حتى سمعت
نفخه ثم قام
فتوضأ واستاك
ثم صلى ركعتين
ثم نام ثم قام
فتوضأ واستاك
وصلى ركعتين وأوتر
بثلاث
[-: 402 :-] ibn Abbas anlatıyor:
Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanındaydım. Kalkarak abdest aldı,
dişlerini misvakladı. "Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün
birbiri ardınca gelip gidişinde selim akıl sahipleri için elbette ibretler
vardır'' [Ali İmran 190] ayetini sonuna kadar okudu. Devamındaki ayetleri de
okudu ya da sureyi sonuna kadar okudu. Ardından iki rekat namaz kıldı. Sonra
geri döndü ve uyudu. Öyle uyudu ki horlama sesini dahi işittim. Daha sonra
kalkarak abdest aldı ve dişlerini misvakladı. Ardından iki rekat namaz kıldı.
Sonra tekrar yattı. Bir süre sonra tekrar kalkarak abdest aldı ve dişlerini
misvakladı. iki rekat namaz kıldı ve ardından üç rekat vitir ktldı.
Hadisin tahrici
1346'da geçti.
أنبأ محمد بن
جبلة قال
حدثنا معمر بن
مخلد وكان ثقة
قال حدثنا
عبيد الله عن
زيد عن حبيب
عن محمد بن
علي عن بن
عباس قال
استيقظ رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
فاستن وساق
الحديث
[-: 403 :-] ibn Abbas der ki:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) uyandı ve misvak kullandı. ..
" Ravi hadisin devamını nakletti.
Hadis 1347'de tekrar
gelecek. Hadisin tahrici 1346'da gelecek.
أنبأ قتيبة
بن سعيد حدثنا
عثام بن علي
عن الأعمش عن
حبيب بن أبي
ثابت عن سعيد
بن جبير عن بن
عباس قال كان
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يصلي
ركعتين ثم
ينصرف فيستاك
قال عثام يعني
الركعتين قبل
الفجر
[-: 404 :-] ibn Abbas der ki:
"Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) iki rekat kılar, daha sonra
gider ve misvak kullanırdı."
Assam dedi'ki: "ibn
Abbas sabah namazından önceki iki rekatı kastediyor."
Hadisin tahrici
1345'te gelecek.
أنبأ محمد بن
علي بن ميمون
قال حدثنا
القعنبي قال
حدثنا عبد
العزيز وهو بن
محمد
الدراوردي عن
عبد المجيد عن
يحيى بن عباد
عن سعيد بن
جبير أنا بن عباس
حدثه أن أباه
عباس بن عبد
المطلب بعثه
في حاجة له
إلى رسول الله
صلى الله عليه
وسلم وكانت
ميمونة بنت
الحارث خالة
بن عباس فدخل
عليها فوجد
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
في المسجد قال
بن عباس
فاضطجعت في
حجرتها وجعلت
في نفسي أحصي
كم يصلي رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال
فجاء وأنا
مضطجع في
الحجرة بعدما
ذهب الليل
فقال أرقد
الوليد
فتناول ملحفة على
ميمونة قال
فارتدى
ببعضها
وعليها بعض ثم
قام فصلى
ركعتين حتى
صلى ثماني
ركعات ثم أوتر
بخمس لم يجلس
بينهن ثم قعد
فأثنى على
الله بما هو
له أهل ثم
أكثر من
الثناء وكان
في آخر كلامه
أن قال اللهم
اجعل لي نورا
في قلبي واجعل
لي نورا في
سمعي واجعل لي
نورا في بصري
واجعل لي نورا
عن يميني
ونورا عن
شمالي واجعل
لي نورا بين
يدي ونورا من
خلفي وزدني
نورا
[-: 405 :-] Said b. Cübeyr, ibn
Abbas'ın kendisine şöyle anlattığını bildirmiştir: Abdullah b. Abbas'ın babası
Abbas b. Abdilmuttalib, kendisini bir ihtiyacı için Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'e göndermişti. Meymune binti'I-Haris, ibn Abbas'ın
teyzesiydi. Abdullah b. Abbas teyzesinin yanına girdi. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in Mescid'de olduğunu gördü. ibn Abbas devamla şöyle anlattı:
Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in odasında uzanıp yattım. Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem)'in kaç rekat kıldığını tesbite çalışacaktım. Gecenin bir kısmı
geçtikten sonra ben odada yatarken çıkageldi. "Çocuk uyudu mu?" diye
sordu. Ardından Meymune'nin üzerindeki battaniyeyi alarak bir kısmını altlık
yaptı, bir kısmı da üzerinde kaldı. Daha sonra kalkarak iki rekat namaz kıldı.
Kıldığı namazı sekiz rekata tamamladı. Ardından beş rekat vitir namazı kıldı.
Bu beş rekatın aralarındaki rekatlarda oturmadı. En son re katta oturdu. Yüce
Allah'a layıkı vechiyle övgüde bulundu. En son sözü şu idi: "Allahımf
Kalbimi nurIandır, kulağımı nurIandır, gözümü nurIandır, sağımı nurlu kıl,
solumu nurlu kıl, önümde bir nur, arkamda bir nur kıl ve nurumu arttır. "
Hadis 1344'te tekrar
edecek.
أنبأ عمرو بن
يزيد قال
حدثنا بهز قال
حدثنا شعبة
قال حدثني
الحكم قال
سمعت سعيد بن
جبير يحدث عن
عبد الله بن
عباس قال بت
في بيت خالتي
ميمونة فصلى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم العشاء
ثم جاء فصلى
أربعا ثم نام
ثم قام فتوضأ
قال لا أحفظ
وضوءه ثم قام
فصلى فقمت عن
يساره فجعلني
عن يمينه ثم
صلى خمس ركعات
ثم ركعتين ثم
نام ثم صلى
ركعتين ثم خرج
إلى الصلاة
[-: 406 :-] ibn Abbas anlatıyor: Bir
gece teyzem Meymune'nin evinde geceledım. Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) yatsıyı kıldıktan sonra geldi ve dört rekat namaz kıldı. Daha sonra
yattı. Bir süre sonra kalktı ve abdest aldı.
-Ravi dedi ki:
"Abdestini nasıl aldığını hatırlamıyorum."- Kalktı ve namaz kıldı.
Ben de kalkarak sol tarafında durdum. Beni sağ tarafına çekti. Sonrasında beş
rekat namaz kıldı. Daha sonra iki rekat kıldı ve uyudu. Bir süre sonra kalktı
ve iki rekat namaz kılarak sabah namazını kılmak üzere evden çıktı.
Hadisin tahrici 882'de
gelecek. 1343'de tekrar edecek.
أخبرني
إبراهيم عن
يعقوب قال
حدثنا أبو زيد
سعيد بن
الربيع قال
حدثنا شعبة عن
الحكم عن مقسم
عن بن عباس قال
بت في بيت
خالتي ميمونة
بنت الحارث
فجاء النبي
صلى الله عليه
وسلم فقال نام
الغلام بعدما صلى
العشاء
الآخرة ثم صلى
بعدها أربعا
ثم قام الليل
فجئت فقمت عن
يساره
فاجتذبني
فجعلني عن
يمينه فصلى
خمس ركعات ثم
صلى ركعتين فنام
حتى سمعت
غطيطه أو
خطيطه ثم خرج
إلى الصلاة
[-: 407 :-] ibn Abbas anlatıyor:
Teyzem Meymune binti'l-Haris'in evinde gecelemiştim. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) bir süre sonra geldi ve: "Çocuk uyudu mu? diye sordu.
Yatsı namazını kıldıktan sonra dört rekat namaz kıldı. Daha sonra geceyi
kıyamda geçirdi. Ben de geldim ve sol tarafında durdum. Beni çekerek sağ
tarafına yerleştirdi. Beş rekat namaz kıldı. Ardından iki re kat kıldı. Daha
sonra uyudu. O kadar ki horlama sesini işittim. Bir süre sonra sabah namazına
çıktı.
882, 1339 ve 1346
numaralı hadislerin tahricine bak.
أخبرني
إبراهيم بن
يعقوب قال
حدثنا بن أبي
مريم قال
حدثنا محمد بن
جعفر قال
حدثني موسى بن
عقبة عن أبي
إسحاق عن عامر
الشعبي قال
سألت بن عباس
وابن عمر كيف
كان صلاة رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
بالليل قالا
ثلاث عشرة
ركعة ويوتر
بثلاث
وركعتين بعد
الفجر
[-: 408 :-] Amir eş-Şa'bi anlatıyor:
ibn Abbas ve ibn Ömer'e "Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in gece
namazı nasıldı?" diye sordum. Şöyle dediler:
"On üç rekatı üç rekat
vitir namazı ve sabah namazından sonra iki rekat kllardı."
Diğer tahric: İbn Mace
1361.
أنبأ محمد بن
بشار قال
حدثنا بن أبي
عدي عن شعبة
عن أبي إسحاق
عن أبي سلمة
والشعبي أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم كان يصلي
من الليل ثلاث
عشرة ركعة
[-: 409 :-] Ebu Seleme ve Şa'bl'nin
bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) gece on üç rekat
namaz kılardı.